Arty, een historische roman – hoofdstuk 19: “Wég Verhooft, vér uit mijn hoofd!”

Dat ik ooit zo zou verdwalen. Moeder was laatst zo blij geweest met mijn nieuwe werk, mijn nieuwe leven in mijn nieuwe huis. ‘Heel verstandig schat!’ – ze had me zelfs schat genoemd – ‘dan kom ik een keer naar Amsterdam om te zien hoe je nu woont. Dat wordt mijn doel om voor te sparen, op een goede dag zal ik echt drie gulden negentig over hebben om jou met de trein op te komen zoeken. Ik ben zo blij dat je gedachten gekeerd zijn!’

Trots had ik gemeld daar zelf ook heel blij mee te zijn. ‘Ze zijn gekeerd, want het was verkeerd!’ Bij het afscheid had ik tegen haar gezegd dat dit voorlopig mijn laatste bezoek aan Kampen was geweest, omdat ik het echt niet meer kon betalen nu ik natuurlijk de huur van mijn huis had, en verder ook alles zelf moest kopen.
Warm had ze me omhelsd: ‘Dat begrijp ik en ik heb er vrede mee nu ik weet dat je goed zit. Aartje, als je eens wist hoe veel zorgen ik me heb gemaakt!’
Ik grapte dat als ik dit nu nóg niet wist, ze echt aan mijn verstand moest gaan twijfelen. Ter verhoging van de feestvreugde had ik haar een spreuk ingefluisterd die zeker in haar straatje zou passen: ‘Onderzoekt alles, maar behoudt het goede. En dat heb ik gedaan, het goede behouden!’

Het belletje rukt me uit mijn gedachten. Een chic geklede, oudere dame stapt kordaat naar binnen. ‘Goedemiddag juffrouw, ik kom voor gaas en borduurgaren, dat heeft u wel?’ ‘Natuurlijk mevrouw, zo veel als u wilt. ‘ Ik loop naar de tafel waar de garens en het gaas naast elkaar liggen. ‘Wat hangen die linten daar mooi, al die kleuren zo uitgekiend naast elkaar,’ zegt ze met haar blik naar de toonbank. ‘Ja, vindt u het mooi? Ik heb ze daar net opgehangen, eens wat anders dan weggestopt in de schappen.’ ‘Vooral de manier waarop, soms lopen de kleuren in elkaar over, maar daaronder contrasteren ze juist enorm.’ Ze zwaait enthousiast met haar wijsvinger. ‘Schitterend, het werk van een kenner!’

‘Nou, dat is te veel eer, hoor. Zó’n kenner ben ik nu ook weer niet. Wel werk ik graag met kleur, vooral als ik schilder.’ ‘Schilder je? Ach, wat mooi!’ Dromerig slaat ze haar ogen op naar het plafond. ‘Schilderen, dat heb ik ook altijd wel gewild, maar bij gebrek aan talent ben ik maar gaan borduren. Hele wandkleden heb ik gemaakt. En servetten, heel veel servetten voor Arbeid Adelt. Nu doe ik het voornamelijk nog voor mijn plezier.’ ‘Arbeid Adelt?’ Meteen kan ik mijn mond wel dichtslaan, want dat zou ik vast moeten kennen. ‘Ja, dat weet jij toch wel? Hoe lang werk je hier al, meisje?’ ‘Twee maanden mevrouw, maar ik kom van het platteland en weet nog niet alles van hier.’

‘Dat hoeft ook niet, hoor. Het is al heel lang geleden dat ik daarvoor werkte. Ik denk wel veertig jaar. Ach ja, die club van Betsy Perk, dáár heb ik leren borduren! Hun leus kan ik nog steeds dromen: Verbetering van het lot van de onvermogende vrouw uit beschaafde stand door aanmoediging en bevordering van haar kunst- en arbeidszin.’ Ze dreunt het op alsof ze de tafel van twee opzegt. ‘Ach, maar wat raaskal ik nou, dat was toen, zoals ik al zei: lang geleden.’

‘Wat mooi zeg. Waar is dat?’ ‘Het bestaat niet meer in die vorm. Ik stopte ermee toen er grote ruzies kwamen en Betsy aftrad. Een paar jaar geleden is ze overleden. Toch was het doel goed: onze kunstwerken werden verkocht door het Rode Kruis, eigenlijk voor het eerst dat wij ook eens iets verdienden.’ Ik moet lachen om de spot waarmee ze ‘kunstwerken’ uitspreekt. ‘De vereniging is er nog wel hoor, onder een andere naam, iets met Tesselschade dacht ik. Welnu, mijn dochter weet daar inmiddels veel meer van dan ik.’